Trung Quốc âm thầm gỡ bỏ thuế trả đũa với chip Mỹ

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung vẫn leo thang, một động thái lặng lẽ từ Trung Quốc đang thu hút sự chú ý: nước này đã miễn thuế nhập khẩu 125% đối với một số loại chip bán dẫn của Mỹ mà không công bố chính thức. Quyết định bất ngờ này được cho là nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến ngành công nghệ trong nước – lĩnh vực mà Bắc Kinh xem là then chốt cho tương lai.

Trung Quốc âm thầm gỡ bỏ thuế với một số chip Mỹ

Theo các công ty nhập khẩu tại Thâm Quyến, Trung Quốc đã miễn thuế nhập khẩu đối với một số loại vi mạch bán dẫn (semiconductors) từ Mỹ – vốn bị áp thuế trả đũa lên tới 125% trước đó. Dù chính phủ không công bố rộng rãi, nhiều doanh nghiệp phát hiện ra điều này trong quá trình khai báo hải quan hôm thứ Năm.

Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi Trung Quốc nâng thuế nhập khẩu lên mức cao chưa từng có nhằm đáp trả việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên 145%. Việc miễn trừ cho chip bán dẫn – một mặt hàng khó thay thế – cho thấy Trung Quốc đang buộc phải điều chỉnh chiến lược để bảo vệ ngành công nghệ trong nước.

Năm ngoái, Trung Quốc nhập khẩu chip trị giá 11,7 tỷ USD từ Mỹ. Đây là mặt hàng tối quan trọng trong mọi thiết bị điện tử và có chi phí sản xuất cao, chỉ được kiểm soát bởi một số nhà cung cấp lớn trên thế giới.

Mặc dù Bắc Kinh đang đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp bán dẫn nội địa, nước này vẫn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu từ Mỹ, Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản và Hà Lan. Việc tạm miễn thuế có thể giúp Trung Quốc tránh cú sốc chuỗi cung ứng và giữ ổn định sản xuất trong nước.

Theo các nguồn tin, lệnh miễn thuế áp dụng với tám loại mã thuế liên quan đến chip logic – các vi mạch điều khiển và xử lý dữ liệu. Đây là lĩnh vực mà các công ty Mỹ như Intel, Texas Instruments và Global Foundries đang dẫn đầu. Tuy nhiên, chip nhớ – loại dùng để lưu trữ dữ liệu – lại không được miễn, do các công ty Hàn Quốc như Samsung hay SK Hynix chiếm ưu thế.

Đáng chú ý, các sản phẩm chip do công ty Mỹ thiết kế nhưng sản xuất tại nước thứ ba (như Nvidia sản xuất tại Đài Loan) cũng được miễn thuế vì không có xuất xứ trực tiếp từ Mỹ. Điều này giúp nhiều doanh nghiệp Mỹ tránh bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế mới của Trung Quốc.

Một số công ty tại Thâm Quyến xác nhận đã nhận được thông báo từ hải quan về các mã thuế mới được miễn. Bài đăng trên mạng xã hội từ HJET Supply Chain còn gọi đây là “tin tuyệt vời” cho ngành nhập khẩu chip.

Tuy nhiên, các cơ quan chức năng như Hải quan Trung Quốc, Văn phòng Ngoại giao hay Bộ Thương mại vẫn chưa xác nhận công khai các miễn trừ này. Một bài viết về vụ việc trên tạp chí tài chính Caijing cũng bị gỡ bỏ chỉ sau vài giờ.

Trung Quốc có thực sự nhượng bộ trong cuộc chiến thuế quan?

Việc miễn thuế một cách âm thầm cho thấy sự mâu thuẫn trong chiến lược của Trung Quốc: một mặt thể hiện lập trường cứng rắn trước công chúng, mặt khác âm thầm điều chỉnh để giảm thiệt hại cho ngành công nghệ trong nước.

Trong bối cảnh nhiều công ty công nghệ đang dần xích lại gần chính phủ sau thời gian bị siết chặt, đây có thể là dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang nới lỏng chính sách để bảo vệ các ngành mũi nhọn. Trước đó, Trung Quốc cũng đã miễn thuế với chip thiết kế tại Mỹ nhưng sản xuất bên ngoài.

Tuy vậy, các động thái này vẫn chưa đủ để làm dịu hoàn toàn căng thẳng với Mỹ. Bắc Kinh tiếp tục bác bỏ tuyên bố của Trump rằng hai nước đang đàm phán và khẳng định không có bất kỳ cuộc thương lượng nào đang diễn ra nếu Mỹ không gỡ bỏ toàn bộ các mức thuế đơn phương.

Giới quan sát cho rằng Trung Quốc vẫn chưa thể đạt được tự chủ hoàn toàn về công nghệ chip và buộc phải linh hoạt trong bối cảnh sức ép từ Mỹ ngày càng lớn.

Advertisement

Mặc dù Trung Quốc đã có những bước tiến trong việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của riêng mình, nhưng nước này vẫn phụ thuộc rất nhiều vào việc nhập khẩu chip và thiết bị sản xuất chip

Ông Trump phản ứng thế nào và liệu chiến tranh thương mại có hạ nhiệt?

Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây phát tín hiệu “xuống thang” khi tuyên bố mức thuế cao ngất đối với hàng hóa Trung Quốc “sẽ được giảm đáng kể” và hứa sẽ “rất tử tế” nếu Trung Quốc chịu đàm phán.

Trước đó, ông Trump cũng miễn thuế cho một số mặt hàng điện tử như điện thoại thông minh và máy tính, động thái có lợi cho các công ty công nghệ lớn như Apple – vốn lắp ráp sản phẩm tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn giữ thái độ cứng rắn. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước này khẳng định không có bất kỳ cuộc đàm phán nào về thuế đang diễn ra và yêu cầu Mỹ ngừng đánh lừa dư luận.

Cuộc chiến thương mại kéo dài giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang làm xáo trộn thị trường toàn cầu, gây gián đoạn chuỗi cung ứng và làm dấy lên lo ngại suy thoái. Những nhượng bộ thầm lặng như miễn thuế chip có thể giúp hạ nhiệt phần nào, nhưng vẫn chưa đủ để giải quyết mâu thuẫn sâu sắc giữa hai bên.